Τρίτη 11 Μαρτίου 2008

Ο Αγροτουρισμός ως κοινωνική και οργανωτική υπόθεση

Μια δημιουργική συμπλήρωση της κριτικής που ασκείται σχετικά με την υστέρηση της κρατικής πολιτικής σε θέματα ανάπτυξης του αγροτουρισμού στην Ελλάδα είναι η άσκηση κριτικής στην κοινωνική οργάνωση για την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, καθώς και των μορφών συμπληρωματικότητας της κοινωνικής οικονομίας που συντελείται μέσω ανάλογων δράσεων.Ο αγροτουρισμός, όσο είναι για την Ελλάδα κρατική και εθνική υπόθεση, όπως έγραψε πρόσφατα η πρόεδρος του ΕΛ.Κ.Α (Ελληνικό Κέντρο Αγροτουρισμού) κα Παπασταύρου, άλλο τόσο είναι κοινωνική και οργανωτική υπόθεση.
Δεν λείπουν σήμερα τόσο τα οικονομικά κίνητρα για επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα, δεν λείπει ο κεντρικός σχεδιασμός και οι φόρμες των προγραμμάτων, όπως είναι π.χ. το πρόγραμμα «Ανασυγκρότηση της υπαίθρου», το πρόγραμμα Leader και άλλα προγράμματα που λειτουργούν συμπληρωματικά.
Λείπει περισσότερο η κοινωνική οργάνωση, το ανθρώπινο κεφάλαιο και οι καινοτόμες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες για την αφομοίωση αυτών των δυνατοτήτων. Λείπει η ικανότητα της δημόσιας διοίκησης προς τα κάτω, στην Περιφέρεια και τους Δήμους, για να δώσει πνοή σε μια τέτοια προοπτική.
Λείπει ακόμα η πληροφόρηση και η κατάρτιση του ανθρώπινου κεφαλαίου και αυτό θα μπορούσαμε βέβαια να το θεωρήσουμε κρατική ευθύνη και υστέρηση, εάν δεν παραλείψουμε να επισημάνουμε την υστέρηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών οργανώσεων, που οφείλουν να δουν με περισσότερη ευθύνη το ζήτημα.
Η σημασία άλλωστε του αγροτουρισμού υπερβαίνει την οικονομική σημασία, δημιουργεί κοινωνικά – πολιτιστικά κίνητρα στην ποιότητα ζωής και επομένως χρειάζεται και μια κίνηση εθελοντισμού στον τομέα αυτό των συλλογικών οργανώσεων που αγγίζουν το θέμα.
Άρα αυτή η κοινωνική σημασία δεν αρκεί να κατανοηθεί από το κράτος και τους μηχανισμούς του πρέπει να κατανοηθεί και από τους πολίτες, αυτό που σήμερα ονομάζουμε «κοινωνία των πολιτών» και στο οποίο ιδιαίτερο ρόλο έχουν τα κοινωνικά, επαγγελματικά και επιχειρηματικά δίκτυα. Το θέμα είναι ποιος επενδύει στο μέλλον αυτών των δικτύων.
Από την άλλη πλευρά η κατανόηση, η οργάνωση, η απαίτηση των πολιτών είναι εκείνη που σε τελική ανάλυση πιέζει το κράτος για να διαμορφώσει τις αναγκαίες πολιτικές. Πρέπει να προϋπάρξουν και να οργανωθούν τα κοινωνικά δίκτυα για το περιβάλλον και τον αγροτουρισμό, για να έχουμε καλύτερη πολιτική από το κράτος για τον αγροτουρισμό.

Ένα υπόμνημα ή μια δημοσίευση προς τους πολιτικούς πρέπει να φέρνει πίσω του μια κοινωνική απαίτηση για να γίνει αρκούντως σεβαστό. Οι ενδιαφερόμενοι για την προώθηση του αγροτουρισμού στην Ελλάδα δεν μπορεί να είναι πολιτικά αφελείς.
Η κρατική πολιτική υπολείπεται, όσο δεν υπάρχουν τα κοινωνικά δίκτυα, η οργάνωση κέντρων επικοινωνίας, τα κίνητρα πολιτιστικής ανταλλακτικής σχέσης με την ύπαιθρο.
Επομένως το πρώτο και ουσιαστικό βήμα είναι η οργάνωση του υποκειμένου όλων εκείνων που ενδιαφέρονται, ασχολούνται εθελοντικά ή έχουν πραγματικό συμφέρον για την προώθηση του αγροτουρισμού στην Ελλάδα και η ανάπτυξη ουσιαστικού θεσμοποιημένου διαλόγου, πέρα από την δημιουργία ενός αγροτουριστικού χάρτη για την Ελλάδα, τον οποίο η κα Παπασταύρου έθεσε ως πρώτη προτεραιότητα μαζί με την αντίστοιχη δημιουργία βάσης δεδομένων για την πληροφόρηση.
Και σε αυτό νομίζουμε μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά το ΕΛ.Κ.Α με την διοργάνωση ενός Συνεδρίου για τον αγροτουρισμό στην Ελλάδα, τα συμπεράσματα του οποίου μπορούν να αποτελέσουν την βάση για την ανάπτυξη μιας περαιτέρω προβληματικής και διαλόγου στο θέμα, αξιοποιώντας επικοινωνιακά και τα ίδια τα πρακτικά του Συνεδρίου.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την εμπειρία των ανεπτυγμένων χωρών, όπως είναι η Γαλλία, η Αυστρία και η Ιταλία, στον αγροτουρισμό, αλλά η ανάπτυξη του αγροτουρισμού στην Ελλάδα δεν είναι ασφαλώς η απλή μεταφορά του μοντέλου, που έχουν αναπτύξει οι χώρες αυτές, στην κρατική πολιτική.
Πάντοτε βασικός συντελεστής μιας κλαδικής οικονομικής πολιτικής, όπως είναι και ο αγροτουρισμός, είναι το διαθέσιμο ανθρώπινο κεφάλαιο, το θεσμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσεται, η υπάρχουσα οργανωτική κουλτούρα. Και εκεί νομίζουμε ότι πραγματικά υστερούμε. Λείπει το MASTERPLAN για τον αγροτουρισμό, λείπουν οι οργανωτικές μελέτες, λείπει ο συντονισμός των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που υπάρχουν διάσπαρτες στην περιφέρεια.
Το Συνέδριο για τον αγροτουρισμό είναι αναγκαίο για να εξετάσει όλες αυτές τις οργανωτικές ελλείψεις, αλλά και για να αναδείξει μεθόδους, διαδικασίες και στελέχη που θα προωθήσουν τα ζητήματα του αγροτουρισμού στην Ελλάδα.
Μια άλλη προσέγγιση προώθησης του αγροτουρισμού στην Ελλάδα είναι η διαδικασία μέσα από την δημιουργία επικοινωνιακών και πολιτιστικών γεγονότων, όπως είναι οι Εκθέσεις αγροτουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, που συνδυάζονται με την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε τόπου, την αξία της μεσογειακής διατροφής, την ανάπτυξη των βιολογικών προϊόντων. Σε αυτήν την βάση όλη η κοινωνία μπορεί να συμμετέχει κατά κάποιον τρόπο στην αναπτυξιακή προσπάθεια του αγροτουρισμού και αυτό είναι ένα θεμελιακό κίνητρο για εκείνους που θέλουν να αναλάβουν ανάλογες επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Ο αγροτουρισμός, όσο είναι για την Ελλάδα κρατι8κή και εθνική υπόθεση, όπως έγραψε πρόσφατα η πρόεδρος του ΕΛ.ΚΑ (Ελληνικό Κέντρο Αγροτουρισμού) κα Παπασταύρου, άλλο τόσο είναι κοινωνική και οργανωτική υπόθεση.
Δεν λείπουν σήμερα τόσο τα οικονομικά κίνητρα για επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα, δεν λείπει ο κεντρικός σχεδιασμός και οι φόρμες των προγραμμάτων, όπως είναι π.χ. το πρόγραμμα «Ανασυγκρότηση της υπαίθρου», το πρόγραμμα Leader και άλλα προγράμματα που λειτουργούν συμπληρωματικά.
Λείπει περισσότερο η κοινωνική οργάνωση, το ανθρώπινο κεφάλαιο και οι καινοτόμες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες για την αφομοίωση αυτών των δυνατοτήτων. Λείπει η ικανότητα της δημόσιας διοίκησης προς τα κάτω, στη Περιφέρεια και τους Δήμους, για να δώσει πνοή σε μια τέτοια προοπτική.
Λείπει ακόμα η πληροφόρηση και η κατάρτιση του ανθρώπινου κεφαλαίου και αυτό θα μπορούσαμε βέβαια να το θεωρήσουμε κρατική ευθύνη και υστέρηση, εάν δεν παραλείψουμε να επισημάνουμε την υστέρηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών οργανώσεων, που οφείλουν να δουν με περισσότερη ευθύνη το ζήτημα.
Η σημασία άλλωστε του αγροτουρισμού υπερβαίνει την οικονομική σημασία, δημιουργεί κοινωνικά – πολιτιστικά – κίνητρα στην ποιότητα ζωής και επομένως χρειάζεται και μια κίνηση εθελοντισμού στον τομέα αυτό των συλλογικών οργανώσεων που αγγίζουν το θέμα.
Άρα αυτή η κοινωνική σημασία δεν αρκεί να κατανοηθεί από το κράτος και τους μηχανισμούς του. Πρέπει να κατανοηθεί και από τους πολίτες, αυτό που σήμερα ονομάζουμε «κοινωνία των πολιτών»¨και στο οποίο ιδιαίτερο ρόλο έχουν τα κοινωνικά, επαγγελματικά και επιχειρηματικά δίκτυα. Το θέμα είναι ποιος επενδύει στο μέλλον αυτών των δικτύων.
Μια άλλη προσέγγιση προώθησης του αγροτουρισμού στην Ελλάδα είναι η διαδικασία μέσα από την δημιουργία επικοινωνιακών και πολιτιστικών γεγονότων, όπως είναι οι Εκθέσεις αγροτουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών που συνδυάζονται με την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε τόπου, την αξία της μεσογειακής διατροφής, την ανάπτυξη των βιολογικών προϊόντων., Σε αυτήν την βάση όλη η κοινωνία μπορεί να συμμετέχει κατά κάποιον τρόπο στην αναπτυξιακή προσπάθεια του αγροτουρισμού και αυτό είναι ένα θεμελιακό κίνητρο για εκείνους που θέλουν να αναλάβουν ανάλογες επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Τοπικά δίκτυα και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες

Η περιοχή μας το Καρπενήσι ως ορεινή περιοχή ευνοείται από το νέο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Ευνοείται ιδιαίτερα για την ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού με ενισχύσεις ανάλογων επιχειρηματικών δράσεων και πρωτοβουλιών..
• Δύο πράγματα χρειαζόμαστε να οργανώσουμε καλύτερα. Την ενημέρωση για τα προγράμματα που τρέχουν και τα δίκτυα επικοινωνίας και συνεργασίας αυτών των νέων πρωτοβουλιών.
• Γιατί η ενημέρωση πάνω στα προγράμματα είναι πράγματι περίπλοκη. Οι χρηστικές πληροφορίες δεν είναι εκλαϊκευμένες και δεν φτάνουν εύκολα στον τελικό αποδέκτη για ν’ αναλάβει μια επενδυτική πρωτοβουλία λ.χ. στον αγροτουρισμό για να κάνει τουριστικό αγρόκτημα, για να κάνει ένα λαογραφικό μουσείο, για να κάνει ένα παιδικό σταθμό, οι υπαίθριες πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες.
Σ’ αυτό τον τομέα έχουμε πολλά να κάνουμε γιατί η οργάνωση της κοινωνικής οικονομίας δεν είναι μόνον κρατική αλλά και οργανωτική υπόθεση της τοπικής κοινωνίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: